Sizi Adam Edeyimİngiltere'de, 1956 yılında, Tiger! Tiger! adıyla yayınlanan bu kusursuz Alfred Bester romanını uzak ara alıp yakın ara okudum ve ömrümce anacağım.
Neyse, devam edelim:
Roman daha sonra, 1957'de ABD'de The Stars My Destination(Yıldızlardır Hedefim) adıyla yayınlanmıştır.
Amerika baskısının ismi romanın içeriğine gönderme yaparken, İngiltere baskısının ismi baş karakter Gully Foyle'un roman boyunca süren devasa değişimine gönderme yapar.
Bester, kitabına bu ismi, İngiliz şair William Blake'in The Tyger adlı şiirinden etkilenerek verir.
Roman, temelde ışınlanmanın(romandaki adıyla jauntelemenin) keşfedilişi ve bunun toplumsal yaşamdaki etkilerini fon alır. Bu bildik(romanın yazıldığı dönem için yaratıcı) fonun üstüne; ışınlanma konusunda çok özel bir yeteneği olan Gully Foyle'un, intikam ve güçle harmanlanmış olağanüstü değişimini işler. Romanı renklendiren onca benzersiz karakter ve şaşırtıcı buluşlar, okuyucuyu daha önce deneyimlemediği bir düşünce akışına bırakır; zihin açar.
Alfred Bester'ın iki üstün romanında(The Demolished Man ve Tiger! Tiger!) iki üstün yetenek ve bunun toplumsal etkileri ve gelişimi işlenir; ama asıl kurgu intikam üzerinedir; baş karakterler bu yetileri intikam almak için kullanır.
Bir zamanlar, Superman ve Batman çizgiromanlarında metin yazarı olarak çalışan Bester, romanlarında üstün yetilerin "süper" etkilerinden ziyade insan ilişkileri eksenindeki yıkıcı yönlerini işler. Belki de bu yüzden onun eserleri, bilim kurgu edebiyatının yeni serpildiği yıllardan bu yana, kaçış edebiyatının bir parçası olarak değil, has edebiyatın üyeleri olarak anılmış ve okunmuştur.
Gully Foyle Benim Adım
Roman boyunca yüzünde bir kaplan dövmesi ile arz-ı endam eden müthiş karakter.
Cahil, soysuz, saygısız, görgüsüz ama ölümüne hırslı: Çağdaş amerikalının özü. Onu diğer Amerikalı karakterlerden ayıran en belirgin özellik, yaptığı kötülükleri erdem örtüsü ile gizlememesi.
Roman boyunca tanıdığımız tüm karakterler bir çok yönüyle Gully Foyle'dan üstündür: Zengin, görgülü, güvenilir, ünlü, akıllı, bilgili, güzel ve saftırlar; ama hepsi özündeki kötülükleri gizleme eğilimindedir; hepsi topluma ve kendilerine yalan söylemektedir. Sadece Gully Foyle dürüsttür, hem kendine hem topluma. O, her ne kadar vahşice bir hedefin peşinde koşsa da amacında saftır, kirlenmemiştir.
O, hedefine ulaşmak için önüne çıkan her şeyi -kendi varlığını bile- yok edebilecek kudrette ve hırstadır. Ve yaptıklarını, tamamıyla bencil duygularla, hayvani bir hırsın ve nefretin sonucu olarak gerçekleştirir, doğrudur; ama bunu sadece huzurlu olmak için yapar. O, çağdaş insanın içinde bulunduğu kapanı kırmayı becermiş ve topluma kabul edilmek için özgürlüğünden vazgeçmemiştir. Onu yalnız ve büyük yapan da budur.
Kendi ağzından(bize, insanlara, insanlığa):
"Sizi domuzlar, sizi. Hepiniz domuzlar gibi çürüyosunuz. İçinizde en çoğu var ama en azını kullanıyosunuz. Beni duyuyo musunuz, ha? İçinizde milyon var, kuruşlar harcıyosunuz. İçinizde bir dahi var, deliliği düşünüyosunuz. İçinizde bir kalp var, boşluklar hissediyosunuz. Hepiniz. Her biriniz... Harcamanız için savaş gerek. Düşünmeniz için engellenmeniz gerek. Büyümeniz için bi meydan okuma gerek. Kalan zamanda yerinizde sayıyorsunuz. Domuzlar sizi! Tamam ya, Allah sizi kahretsin! Ben size meydan okuyom, ben! Ölün ya da yaşayıp büyük olun. Nalları dikin ya da bana gelin, sizi heybetli yapayım. Ölün sizi kahrolasılar, ya da gelip beni, Gully Foyle'u bulun ve sizi büyük yapayım. Size yıldızları vereyim. Sizi adam edeyim!"
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder